Vluchten hoeft niet meer - Over vluchtelingen en de mensen die hen helpen - Devriesere & Dobbelaere

Titel: Vluchten Hoeft Niet Meer – Over Vluchtelingen en de Mensen die Hen Helpen

Auteur: Joost Devriesere & Jessica Dobbelaere

Uitgever: Houtekiet
ISBN: 9789089244536

Gepubliceerd: April 2016

De Omslag

Een papieren bootje dat ‘dobbert’ op het parket. Het bootje is gevouwen van een landkaartje. Ik vind het een creatieve omslag; het is niet nodig om een afbeelding van een van de talloze bootjes vol vluchtelingen op de omslag te zetten omdat we het er allemaal wel bij kunnen bedenken.

Het Verhaal

Europa staat voor de grootste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Tienduizenden mensen uit Syrië en andere conflictgebieden wagen de riskante oversteek naar de Europese kusten. Een deeltje van hen komt in Vlaanderen terecht. Maar wat wacht hen hier? Hoe denken ze in onze steden en gemeenten hun leven weer op te bouwen en aan de toekomst te werken? Hoe springen ze om met onze waarden en gebruiken? En welke mentale wonden hebben de oorlog in hun thuislanden en de vele obstakels onderweg geslagen?

Journalisten Joost Devriesere en Jessica Dobbelaere gingen op zoek naar vluchtelingen en schrijven hun ervaringen neer: van hun zorgeloze leven voor de oorlog tot de moeilijke integratie die hen hier wacht. Ze gaan langs bij beleidsmakers en deskundigen, en bij mensen die - elk op hun manier - de handen uit de mouwen steken om vluchtelingen te verwelkomen en te begeleiden. Om de proef op de som te nemen, nam Joost Devriesere zélf een asielzoeker onder zijn vleugels. Hij schreef zijn ervaringen neer in een dagboek.

Vluchten Hoeft Niet Meer is een meeslepend maar kritisch boek over mensen op de vlucht en over zij die hun steentje bijdragen om hen op te vangen.

Wat ik ervan vond

Wie een boek verwacht vol interviews met vluchtelingen die zielige verhalen vertellen, zal met Vluchten Hoeft Niet Meer teleurgesteld worden. Een boek is immers heel wat anders dan een item op het nieuws of in een praatprogramma, waarbij in heel korte tijd gescoord moet worden, zowel op informatief vlak als met het behalen van hoge kijkcijfers.

Dit boek bestaat niet om te scoren, maar om je een vollediger beeld te geven van de vluchtelingencrisis. Dat doet het door de crisis vanuit verschillende perspectieven te belichten. Misschien (heel waarschijnlijk) haalt het mensen die faliekant tegen de komst en de opvang van vluchtelingen zijn niet over de streep, maar het biedt de mensen in het midden een beter beeld van iets waar we allemaal mee te maken hebben. Het gaat verder dan oppervlakkige berichtgeving maar blijft voor iedereen te begrijpen.

Het Kortrijkse buddyproject vormt het hart van dit boek. Zo maakt de lezer kennis met verschillende gezinnen die gevlucht zijn uit Syrië, en enkele vluchtelingen die alleen zijn overgekomen. Het laatste hoofdstuk van het boek is een dagboek, bijgehouden door Joost Devriesere zelf, over zijn eigen rol als buddy van een vluchteling. De praktijkervaringen van zowel vluchteling als buddy laten zien waarom het zo belangrijk is dat mensen die hier vreemd zijn en de taal niet spreken een helpende hand wordt toegestoken. Het laat successen zien, maar ook dat niet ieder individu overal hetzelfde op reageert en dat niet iedereen die komt ook daadwerkelijk blijft (en waarom).

Het buddyproject is slechts een onderdeel. Ook komen verschillende beleidsmakers, deskundigen en vrijwilligers aan het woord – bijvoorbeeld een politica, een muzikant, een Vlaamse moslim. Uit hun verhalen blijkt ambitie, machteloosheid, frustratie maar vooral de wens om goed te doen en elkaar te helpen. Ik ben begonnen met het opschrijven van citaten, maar er zijn gewoonweg te veel dingen die ik zou willen overbrengen uit dit boek; het is zelfs te veel om op te noemen.

Vluchten Hoeft Niet Meer is een belangrijk boek dat vanuit verschillende perspectieven de humanitaire kant van de crisis belicht. Het geeft je een beter beeld van de crisis en geeft je een handvat wanneer je meer wilt weten dan een nieuwsbulletin je vertellen kan. Je zou kunnen zeggen dat de schrijvers net zo selectief zijn als de makers van het nieuws met wat ze hun publiek wel of niet willen laten zien. Nou vind ik zeker niet dat je alles zomaar klakkeloos moet aannemen, maar ik denk dat Devriesere en Dobbelaere hun best hebben gedaan op een zo eerlijk mogelijke weergave en dat ze het niet mooier hebben gemaakt dan het is.

Dit boek krijgt van mij ruim 4 sterren, ik zou het iedereen willen aanraden en sluit toch af met een citaat:

Daesh en dus ook de aanslagen in Parijs hebben niets met de islam te maken, het is een puur politieke kwestie,’ steekt Mohamad van wal. ‘Die aanslagen waren onder meer bedoeld om de vluchtelingen die in Europa aankwamen in diskrediet te brengen, zodat ze zouden terugkeren naar het Midden-Oosten en daar zouden bijdragen aan het kalifaat. Maar echte moslims zouden zoiets nooit doen of goedkeuren. Volgens de islam moet je altijd verhinderen dat je buurman in gevaar komt, of die nu moslim is of niet. Je hebt een meldingsplicht als er iets fout dreigt te lopen.
Blz.68 – Het gezin uit Damascus

- Yfke Brandhout

Nieuwsgierig? Bekijk het boek hier op Bol.com!