Het smelt van Lize Spit

Soms, beste medelezers, is het moeilijk om een bepaald boek in één hokje te stoppen. 
Onder andere thriller, drama, roman, ‘coming of age’,… of gewoon hype en/of rommel ! Ik heb ‘Het smelt’ van Lize Spit gekocht op aanraden van een begenadigd schrijfster/leestster. En de cover mag dan sober zijn, de prachtige foto van een Selah Sue-lookalike op pagina 2 is dat absoluut niet. Zonder een zweem van een glimlach staart deze schoonheid in de lens met een beetje arrogante air van ‘Kijk nu eens wat een fantastisch debuut ik heb geschreven !’. En mag ik daar meteen aan toevoegen : ze heeft verdomme nog gelijk ook ! Oké, de redactie van uitgeverij ‘Das Mag’ zou gerust in de toekomst een tandje mogen bijsteken. En goed, het boek komt traag – bijna saai – op gang. Maar dan gebeurt hèt plots : het boek grijpt je bij de kladden en laat niet meer los tot pagina 478 !

In ’t kort : we volgen Eva De Wolf op 3 belangrijke momenten in haar leven : op 12-, 14- en tenslotte 27-jarige leeftijd. Makkelijk heeft ze het niet met haar oudere broer Jolan, haar jongere zusje Tesje, die aan een vorm van autisme lijdt en beide ouders, die de wereld liever aanstaren door de bodem van een lege fles drank. Haar soelaas zoekt ze bij vrienden en leeftijdgenoten Laurens en Pim, wiens broer Jan gestorven is. Maar in volle pubertijd loopt het ook daar mis : beide jongens bedenken een wreed spel, waaraan Eva meedoet. Maar het loopt pas écht volledig uit de hand op het einde van de zomer van 2002 : er vallen slachtoffers. 13 jaar later keert Eva, ondanks weerzin, terug naar haar geboortedorp Bovenmeer met in haar autokoffer een blok ijs om wraak te nemen op het ganse dorp, die haar toenmalige noodkreten in de wind sloegen. 
Erg vrolijk klinkt het allemaal niet, of zoals Lize schrijft : “Lippen herstellen zich sneller als je niet breed glimlacht.” En daar hoeven jullie echt geen angst voor te hebben : zelfs situaties die enigszins een glimlach op je gelaat zouden kunnen vormen (bijvoorbeeld de luizen bij Tesje), worden onder de hand van de schrijfster een verstillend moment. Het boek begint met een uitnodiging die Eva ontvangt van Pim die, onder het mom van een herdenking voor zijn broer Jan, zijn nieuwe melkinstallatie wil presenteren. En het is precies dit soort schijnheiligheid dat door het ganse dorp schijnt rond te waren, wat trouwens 13 jaar eerder ook reeds aanwezig was. De kleinburgerlijkheid in een notendo(r)p : roddels, jaloezie, verveling, haat, nijd, leugens, ontkenningen. Eva zelf gaat ook niet vrijuit van zulke kleine trekjes en beseft dat : ze is 27, lerares en pijpt af en toe haar buurman…het leven zoals het is in jullie ergste nachtmerries. En terwijl deze pijnlijke film aan jullie voorbij trekt, blijft er natuurlijk de vraag : hoe zit het nu met dat ijsblok ? Ik geef soms een raadseltje of een tip…dit zullen jullie tot mijn spijt echter volledig zelf moeten uitzoeken. 

‘Het smelt’ van Lize Spit is snoeihard, net zoals het leven zelf…maar wel beter geschreven. De film over lot en noodlot raast als een TGV voorbij je ogen op weg naar je hoofd, waar enkel woede en verdriet afstappen.
Besluit : ‘Het smelt’ had een hype of gewoon rommel kunnen zijn…onder de vakkundige hand van Lize is het een boek geworden dat jullie opnieuw ontmoeten in mijn persoonlijke “Boeken 2016 top-10”. Machtig…Krachtig…Prachtig !! Ik ben alvast gesmolten voor deze krachttoer (en schrijfster)…Nu jullie nog !

Paul Smeyers