Auteur: Petina Gappah
Uitgeverij: Atlas Contact
Publicatiedatum: januari 2016
Ik ben nooit in Salisbury, Rhodesië geweest. Wel heb ik 5 maal gereisd tussen de jaren 1995 en 2005 naar Harare, Zimbabwe. Gelukkig heb ik dankzij onze plaatselijke agenten andere dingen gezien en gedaan dan klanten bezoeken in de veel te drukke hoofdstad. Met een boot voor een week ‘Lake Kariba’ bevaren, een dag lang doorgebracht enkel met zicht op ‘Victoria Falls’ op de grens met Zambia, gaan raften op de ‘Zambezi’ en zo veel meer. Oh ja, tevens ook voor de eerste – en hoogstwaarschijnlijk laatste – keer de hand mogen (lees : ‘moeten’) schudden van een President/Dictator, Robert Mugabe op een beurs waar wij een stand hadden en de president zich een ‘bolleke’ De Koninck liet smaken. Laat me duidelijk zijn : ik ben tegen alle vormen van kolonisatie, maar na het gedwongen vertrek van en de moorden op (voornamelijk) Engelse boeren, zodat het land opnieuw in handen kwam van de plaatselijke bevolking (die er echter niets mee deed), heb ik het land ook regelrecht de afgrond in zien duiken. En na “Operatie Murambatsvina” (2005) waarbij alle sloppenwijken met de grond gelijk werden gemaakt, heb ik besloten nooit meer terug te keren. De armoede is hedendaags ongekend, de enorme devaluatie heeft geleid tot het einde van de eigen munt, de werkloosheid is één van de hoogste ter wereld, één op vijf inwoners is besmet met het HIV-virus …en ondanks de valse berichten eerder dit jaar over zijn dood, zit de 92-jarige Mugabe nog stevig in het zadel. En het land zelf…nog stevig in mijn hart !
In het kort:
In ‘Het boek van Memory’ (Petina Gappah), zit de hoofdfiguur in de vrouwengevangenis, veroordeeld tot de strop, wegens moord op de blanke Lloyd Hendricks. Tijdens haar proces (een ‘farce’) wordt ze bijgestaan door een pro-deo advocaat die er niks aan doet. Dan verschijnt advocate Vernah Sithole, die haar aanraadt alles op te schrijven voor een Amerikaanse journaliste, Melinda Carter. En Memory heeft aardig wat te vertellen : geboren worden in een overwegend ‘gekleurd land’ als albino, op 9-jarige leeftijd verkocht door haar ouders aan Lloyd Hendricks (neen, niet voor uithuwelijking of als seksslavin) voor een heel specifieke reden, verliefd worden op ene Zenzo, tot er ‘iets’ tussen hen in komt, de dood van Lloyd, enzovoort. En vanzelfsprekend alles over het reilen en zeilen (en lijden) in een corrupte gevangenis.
Dus, net als in haar favoriete boek ‘Misery’ (Stephen King), schrijft ze bijna letterlijk om te overleven. En dat doet ze verdomd goed : het feit dat ze hogere studies heeft gevolgd, is daar niet vreemd aan. Je zou zelfs even vergeten dat de échte schrijfster, Petina Gappah (zelf eveneens advocate), de pen beheert. En net dat is het straffe van ‘Het boek van Memory’ : het leest als de biografie van een heel bewogen leven. Het boek switcht zonder enig probleem van het heden (in de gevangenis) naar het verleden en terug. Prachtig zijn tevens de verandering in haar gevoelens voor Lloyd weergegeven : van angst, via genegenheid – gevolgd door woede en afkeer – tot medelijden en dankbaarheid.
Maar hoe is Lloyd werkelijk omgekomen ? Waarom werd Memory op haar 9e echt verkocht en waarom precies aan Lloyd Hendricks ? En is alles echt gebeurd zoals zij het zich herinnert ? Op het einde, na een eerste bezoek van haar nog enig levende zuster, komt de waarheid eindelijk aan het licht !
Tot slot:
Voor één keer ben ik het eens met de twee tags op de cover : “Een ontroerende roman over herinnering en vergeving en een hartstochtelijke lofzang op de kracht van de taal” en “Een schrijfster voor zowel het hart als het hoofd”. En op de cover : een prachtige Paradijsvogelbloem die ik jullie niet wil onthouden. De rest zullen jullie zelf moeten ervaren… Prachtboek uit Prachtland !!
