maandag 9 maart 2020

Ze gaan er met je neus vandoor van Ted van Lieshout


Het verhaal zit zo ingenieus in elkaar dat het eigenlijk niet gemakkelijk te beschrijven is. Toch waag ik een poging: Een dichter begint aan een nieuwe dichtbundel. Maar, na één gedicht haakt hij af. Hij heeft een writer's block. Hij slaat dicht vanwege groot liefdesverdriet dat uit het eerste gedicht blijkt. Een op het eerste zicht eenvoudig gedicht over een verliefde sneeuwman die tedere gevoelens koestert voor een lief kijkend konijn. Dat die liefde niet wederzijds is, blijkt wel wanneer het konijn er met z’n neus vandoor gaat. Meteen ook de titelverklaring en je begrijpt ook waarom die sneeuwman op de cover staat. Maar, hoe moet het nu verder met het boek? De letters zijn ten einde raad en uiteindelijk wordt er zelfs een contactadvertentie geplaatst. Er komt hulp uit onverwachte hoek. Rode letters (behorend tot een jonge, aspirant-dichter) reageren op de contactadvertentie. Maar het gaat he-le-maal fout! Zij nemen steeds meer de macht over en verdringen de zwarte letters. Dat resulteert uiteindelijk in een fraai gedicht over de Eerste Wereldoorlog in Ieper. De zwarte letters laten zich echter niet doen en komen in opstand. Gevolg: een heuse letteroorlog. Bij een oorlog vallen helaas ook doden en gewonden en dat is in het alfabet niet anders. De V en de Z komen om en de I mist het puntje. Zo gaan we naar een mooi einde.

Zijn het gedichten? Is het een verhaal? Het is het allebei tegelijk! Het is én een dichtbundel én er wordt een verhaal verteld. Een bijzondere, indrukwekkende,poëziebundel dus, waarin Ted van Lieshout de grenzen verkent van wat er in een boek mogelijk is. Een fantastisch spel met typografie. Verschillende, sterke typologische grapjes. Maar ook inhoudelijk wordt er in de diepte gegraven met liefdesverdriet, oorlog (Wereldoorlog I) en de winter als belangrijkste thema’s. Dit laatste komt mooi tot uiting ongeveer halverwege het boek, in het gedicht ‘Winter in Ieper’.

Met veel humor geschreven. Ik lag af en toe in een deuk. Van Lieshout speelt voortdurend met woorden en zinnen, waardoor je af en toe een stukje tekst opnieuw moet moet lezen om het te begrijpen? Als je het allemaal ‘serieus’ neemt, is het eigenlijk allesbehalve om te lachen, en is er ruimte voor verdriet en ernst. Op een bepaald moment zit je, of je nu wilt of niet, midden in een oorlog tussen twee partijen. Van Lieshout weet de aandacht perfect vast te houden. Als je er eenmaal aan begonnen bent, kun je niet meer stoppen. Je wil weten wie de (letter)oorlog gewonnen heeft. Kogelregens van woorden. Schermutselende letters.

Qua vormgeving en typografie doet het sterk aan Paul Van Ostayen denken. Ook Van Lieshout experimenteert hier met lettergroottes en met kleur, en wordt er ook gespeeld met de ruimtes op de bladzijden. Hierbij is de ene bladzijde volledig gebruikt en staan er op een andere nauwelijks enkele woorden. Een andere pagina is dan weer ongeveer voor de helft beschreven. De voortdurende strijd tussen de letters wordt op een geniale wijze ook weerspiegeld in de vormgeving.

In het nawoord herdenkt van Lieshout expliciet de (gevolgen van) de Eerste Wereldoorlog op Belgisch grondgebied, zowel in woord als beeld.

Een echt pareltje voor alle leeftijden (vanaf +/- 10 jaar). Héél graag gelezen.

5 sterren
Jan Rooms

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Zoeken in deze blog

Droom naar de toekomst van Rina Stam

  Droom naar de toekomst is het tot de verbeelding sprekende slotstuk van de spirituele Rode Draad Trilogie   Flora woont alleen in Spanje...