Aangeschoten’ van wijlen Kenneth Cook (1929 -1987) heeft een beetje een vreemde voorgeschiedenis : geschreven als ‘Wake in Fright’ in 1961, voor de eerste maal uitgegeven in vertaling (‘Aangeschoten’) in Nederland in 2002 met een tweede druk in 2007 en nu dus opnieuw onder dezelfde titel. En, niet te vergeten, in 1971 verfilmd door Ted Kotcheff, die ons 10 jaar later zou laten kennismaken met de figuur van John Rambo op het grote scherm. Voor ik aan de recensie begin, toch nog één opmerking : het weekblad ‘Humo’ heeft dezelfde film naar dit boek als 67e genoteerd bij de beste 100 films aller tijden.
In’t kort : John Grant, de enige leraar van de enige school in het Australische plaatsje Tiboonda, neemt voor 6 weken afscheid van zijn leerlingen wegens de kerstvakantie, die hij wil doorbrengen in Sydney, weg uit de hel, met de hoop om tijd door te kunnen brengen met vooral zwemmen en een meisje, genaamd Robyn. Dezelfde avond neemt hij de trein naar Bundanyabba, waar zijn vliegtuig de volgende ochtend vertrekt. Hij checkt voor één nacht in en gaat dan de baan op, zoekend naar bier en voedsel. Maar dan ontmoet hij politieagent Jock Crawford, die hem meer laat drinken dan goed voor hem is en hem tenslotte kennis laat maken met het eten én – vooral – een belachelijk ter plaatse gespeeld ‘Kop of Munt’ spel in de ‘Two-Up’. Om de twaalf uur wachttijd te doden, speelt hij mee…en wint. Tevreden keert hij terug naar het hotel, maar de ‘beet is geplaatst’…en hij keert terug naar het etablissement. En U raadt het reeds… Volledig blut in een onbekende stad, wordt hij op touw genomen door de plaatselijke ‘rednecks’, wiens enorm drankgebruik én gruwelijke hobby onze leraar kennis laat maken met zichzelf. En het wordt er niet beter op…
De lezer van ‘Aangeschoten’ komt, net als Grant zelf, terecht in een ziekelijk delirium…een nachtmerrie waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is. Want uiteindelijk valt de bewoners van het verlopen mijnstadje niets te verwijten ; het is Grant zelf die zichzelf verliest. Zonder het op het moment van de feiten zelf te beseffen, heeft enkel hijzelf schuld aan zijn eigen ondergang. Want hoe dubieus de hulp die hij krijgt ook kan overkomen (de verleidingsscène, de gratis drank, het geweer,…), is er in de ‘Yabba’ niemand die hem tegenwerkt…behalve hijzelf.
Besluit : Kan een zowat 57-jaar oud boek nog actueel overkomen? Ja hoor : hij leest vlot en je bevindt je als lezer in de Australische outback waar enkel de hitte heerst en drank bij zeeën vloeit. En je voelt hoe Grant zichzelf van gerespecteerd leraar naar het niveau van de plaatselijke bevolking – en erger – verlaagt. Dit noem ik grootse literatuur, vermomd als boekje van slechts 166 pagina’s.
Paul
Geen opmerkingen:
Een reactie posten