Laatste lente aan de Seine – Jeroen Kuypers

 

Wanneer de Joodse Elise Calmann, vrouw van de markies Armand Rohan-Polduc, opgepakt wordt door de nazi’s is ze ervan overtuigd dat dit om een misverstand moet gaan. Ze is tenslotte getrouwd met een Franse edelman en ze heeft altijd gedacht dat dit haar voldoende bescherming zou moeten bieden. Helaas blijken de nazi’s daar weinig boodschap aan te hebben. Haar achtergrond als kunsthistoricus is echter haar redding. De nazi’s kunnen haar namelijk goed gebruiken om de inventaris van leeggeroofde Joodse huizen op waarde te beoordelen. Hierdoor blijft transport naar Polen haar bespaard en kan ze in het doorgangskamp Drancy blijven.

 Majoor Max von Trettlow is als oorlogsinvalide toegevoegd aan het militaire gezag in Parijs. Max twijfelt al langer aan de zin van de oorlog en wanneer hij ontdekt dat hooggeplaatste SS’ers zich schaamteloos verrijken met Joods bezit, komt hij in gewetensnood. Hij blijkt niet de enige te zijn en hij sluit zich aan bij een groep samenzweerders die zich als doel stelt om Hitler uit te schakelen. Wanneer Max per toeval Elise ontmoet, ontstaat er een plan waarbij Elise de samenzweerders van dienst zou kunnen zijn.

 

‘Laatste lente aan de Seine’ is een historische roman die zich afspeelt in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Hitlers rijk staat al enigszins op wankelen, de geallieerde invasies slaan een steeds grotere bres in de verdediging van de nazi’s maar de Fransen durven nog niet te geloven dat er verandering op komst is. Het Parijs van toen, waar dit verhaal zich grotendeels afspeelt, was murw geslagen door de jarenlange oorlog. De sfeer, het moedeloze, spreekt heel duidelijk door het verhaal heen.

 

De samenzwering tegen Hitler, Operatie Walküre ofwel het Juli-complot, is een onderwerp waar ik weinig van wist. Het is daarom heel interessant om over de aanloop hier naartoe te lezen. Kuypers heeft dit door middel van deze roman op een heel toegankelijke manier gedaan. We volgen door de ogen van Max von Trettlow de toenadering van een aantal hooggeplaatste betrokkenen, en krijgen zo iets mee van de voorbereidingen die getroffen worden om Hitlers regime te stoppen.

Daarnaast is er het verhaal van de Joodse Elise Calmann die aan het werk gezet wordt om inventaris van Joodse huizen op waarde te beoordelen. De twee verhalen van Max en Elise komen op een bepaald moment heel mooi bij elkaar.

 Wat ik vooral erg knap vond was dat Jeroen Kuypers de verschillende werelden waarin Max en Elise leven zo mooi naast elkaar zet. Elise wordt door de Duitse samenzweerders gevraagd om haar hulp, maar voor Elise blijft het overduidelijk de vijand. Hoe moet je in hemelsnaam vertrouwen? Er zit een stukje in waar ze compleet naast elkaar heen praten, dit vond ik ontzettend tekenend voor de situatie waarin Elise verkeert. Ondanks dat dit een roman betreft, heeft Kuypers het verhaal nergens overdreven geromantiseerd. Die echtheid kon ik heel erg waarderen.

 Wat ik wat lastiger vond, was me te verplaatsen in personage Elise. Aangezien zij uit adellijke kringen afkomstig is, proefde ik een sterk dedain. Aan de ene kant begrijpelijk, maar toch irriteerde ik me eraan, vooral omdat het gezien de omstandigheden waarin ze verkeert lang duurt voordat dit dedain breekt. Het einde van het boek vond ik ook wat abrupt, daar had nog wat meer uitgehaald kunnen worden.

 Ondanks de kleine kritiekpuntjes is de ‘Laatste lente aan de Seine’ een indrukwekkende roman die historisch goed onderbouwd is.

 4 inktpotjes

 Jolanda