Ik denk dat de meesten van ons haar dagboek hebben gelezen. Ik ook, al is het al best weer lang geleden. Ook zullen een aantal van ons het Achterhuis in Amsterdam bezocht hebben. Ik ben er geweest, toen ik 14 of 15 was, met de middelbare school. Ik kan mij herinneren dat ik erg onder de indruk was van de kleine ruimte en het besef dat ze daar met z'n allen gezeten hebben.
De documentaire
Er zijn veel mensen aan het woord gekomen, bekend en onbekend, nationaal en internationaal. Ik zal niet bij elke uitspraak zetten wie het gezegd heeft, tenzij het relevant is.
Astrid Joosten kwam op het idee om deze documentaire te maken toen ze in 1994 Nelson Mandela sprak. Hij heeft gedurende zijn gevangenschap veel kracht geput uit het dagboek. Heel bijzonder.
Na de oorlog was er geen uitgever die het wilde wagen het dagboek uit te geven. Dat veranderde pas toen er in 1954 een toneelstuk over het verhaal opgevoerd werd.
En nu, zoveel jaren later, is het boek vele miljoenen keren verkocht. Wie had dat toen kunnen denken?
Wie in het Achterhuis komt is onder de indruk. Dat kan bijna niet anders. Door daar te zijn begrijp je het, je beleeft/voelt wat Anne gevoeld heeft.
Woorden die de hele documentaire terugkomen zijn:
- ontroerend
- kracht/ veerkracht
- openheid
- niet willen opgeven
- voorbeeld
- stoer
- goed gebekt
- puber
Het is belangrijk om van te leren en om een beter mens te worden.
En in Argentinië is een deel van het Achterhuis nagebouwd. Dat bewijst dat Anne Frank niet alleen van Europa (Nederland) is, maar dat ze wereldwijd van invloed is.
In Argentinië is haar verjaardag, 12 juni, zelfs een nationale feestdag.
En deel van de verbintenis die de Argentijnen met Anne voelen kun je wellicht verklaren door wat zij allemaal hebben meegemaakt tijdens het bewind van Videla. Het was dan wel geen Wereldoorlog, maar ook daar zijn mensen vermoord omdat ze anders waren, dachten enz. Uit het dagboek van Anne putten ze kracht: als zij positief kan blijven in haar situatie, dan moeten wij dat toch ook kunnen.
Anne was positief en onverwoestbaar ondanks de barbaarsheid en onmenselijkheid om haar heen. Dat kan alleen maar inspireren.
Als wij gefrustreerd raken in het dagelijkse leven, kijk naar het verhaal van Anne. Dan kun je alleen maar denken: ik heb geen problemen! (ben ik het niet helemaal mee eens. Ja de problemen van nu zijn niet te vergelijken met haar leven. Maar dat wil niet zeggen dat "onze" problemen dus niet echt en minder waard zijn...Het zet, wat mij betreft, hooguit alles wat meer in perspectief. Het relativeert.)
De onvermijdelijke Jeroen Krabbe kwam ook aan het woord.
Hij las het boek voor het eerst toen hij 10 was. Als boekenlegger gebruikte hij een Jodenster die zijn moeder in de oorlogsjaren daadwerkelijk gedragen heeft.
Hij heeft ook een toneelstuk geregisserd over Anne Frank. Ter voorbereiding heeft de cast een avond doorgebracht in het Achterhuis, opgesloten achter de boekenkast.
Dat was zo indrukwekkend dat na afloop niemand een woord heeft gesproken. Niemand...
Wat ook een apart verhaal is:
In het dagboek komt een fragment voor waar Anne het over haar menstruatie heeft.
In Japan was er in de jaren 50 een fabrikant van maandverband en tampons die zijn producten op de markt bracht onder de naam "Anne". Redelijk bizar.
Anne was natuurlijk ook gewoon een puber. Daardoor kunnen pubers zich ook identificeren met haar verhalen. Anne was voor het eerst verliefd, ze had problemen met haar moeder, niks anders dan andere pubers dus. Alleen kon zij niet met deuren gooien en stampvoeten.
Anne heeft een krachtige stem die 70 jaar later nog steeds luid spreekt. En dat voor een meisje van 14...
Elk land geeft zijn eigen interpretatie aan het dagboek.
Bijzonder is Noord Korea. Het is het favoriete boek van Kim Jung Un en daardoor verplichte lesstof. De boodschap die eruit gehaald kan worden: de leefwijze, het regime in Noord Korea is goed, want "ons zal zoiets niet overkomen"!
Tja...
Er komt een fragment voorbij van Duitse scholieren die Bergen-Belsen bezoeken. Bij het graf van Anne (en Margot) lezen ze stukjes uit het dagboek voor en leggen bloemen.
We weten allemaal hoe het met Anne afgelopen is. Dat heeft waarschijnlijk mede de magie van het boek bepaald. Als Anne het overleefd zou hebben, zou het boek minder impact gehad hebben.
Aan de andere kant:
Het verhaal is nog steeds griezelig actueel. Racisme, uitsluiting, vervolging, vooroordelen, we horen er nog dagelijks over...
De wereld heeft het verhaal nu meer nodig dan ooit te voren. Vrijheid en tolerantie zijn (nou eenmaal) niet vanzelfsprekend.
"Mensen zijn uiteindelijk in hun hart goed..."
Anne Frank
Juul
Geen opmerkingen:
Een reactie posten