Fansi's stilte van Tessa Leuwsha

Titel: Fansi’s Stilte – een Surinaamse grootmoeder en de slavernij

Auteur: Tessa Leuwsha

Uitgever: Atlas Contact

Pagina’s: 224

Gepubliceerd: September 2015

De auteur:
Tessa Leuwsha (1967) is schrijver van fictie en non-fictie. Ze schrijft voor onder meer Opzij, HP/De Tijd, de Volkskrant en De Ware Tijd. Haar romans De Parbo-blues en Solo, een liefde werden lovend ontvangen en genomineerd voor diverse prijzen.

Het verhaal:
Tessa Leuwsha verhuisde in 1996 van Nederland naar Suriname, aangetrokken door de liefde en het avontuur van een land in opbouw. Zo’n vijfentwintig jaar eerder deed haar Surinaamse oma Fansi het omgekeerde. Wie was die vreemde tropenvrouw die opeens bij haar vernederlandste kinderen en kleinkinderen op de stoep stond? Tessa herinnert zich een strenge, zwijgzame vrouw die weigerde aardappels te eten. Waarom zweeg Fansi in alle talen over haar achtergrond? Waarom spreken haar kinderen elkaar eigenlijk nog maar nauwelijks?

In Fansi’s stilte gaat Tessa Leuwsha op zoek naar het verhaal van haar grootmoeder en haar ooms en tantes, in Paramaribo, Nickerie, Eindhoven en de Achterhoek. Al lezend en luisterend beleeft zij de geschiedenis van Suriname en haalt zij Fansi, kind van een Engelse zendelingsdochter en een zwarte man, dichterbij. Bron: http://www.atlascontact.nl/boek/fansis-stilte/

De omslag:

De omslag is een foto van grootmoeder Fansi in traditioneel kostuum (een koto, inclusief angisa). Dit zwart-wit portret spreekt eigenlijk voor zichzelf, een wat streng ogende vrouw die kleding draagt die Surinaamse vrouwen in slavernij droegen.

Wat ik ervan vond:

Het is geen vreemd fenomeen om je als mens af te vragen waar je vandaan komt en wat je familiegeschiedenis eigenlijk is. Aan de hand van familieverhalen probeert Tessa Leuwsha zich een beeld te vormen van de Surinaamse oma die ze als kind niet goed kende. De interviews die ze daarvoor met haar ooms en tantes houdt (op oom Albert na nu allemaal woonachtig in Nederland), giet ze in aparte hoofdstukken voor ieder kind. Hierdoor krijg je niet alleen een goed, chronologisch beeld van Fansi en haar gezin, maar ook van de geschiedenis van Suriname, de relatie Suriname-Nederland, de tijdsgeest, enzovoort.
De schrijfstijl van Leuwsha is vlot en prettig, ze houdt er een fijn tempo in terwijl ze tussen heden en verleden wisselt en ze is niet langdradig.

Behalve dat dit boek lekker wegleest, is het ook informatief. Ik kan me niet herinneren dat er meer dan een paar bladzijden in m'n geschiedenisboeken aan Suriname of slavernij besteed werd (misschien is dat nu anders) en met name het gedeelte over slavernij werd dan verteld met een afgezwakte rol voor Nederland, terwijl het een van de hoofdrolspelers was in de slavernij. In Fansi's Stilte worden de feiten gewoonweg gepresenteerd zoals ze zijn, ze zijn immers deel van het verhaal. Er word voor mijn gevoel ook niet met een vingertje gewezen, je kunt je eigen conclusies trekken: de gruwelijkheden spreken voor zich.

Alleen het einde vond ik een beetje lauw. Leuwsha heeft een Surinaamse vader en een Hollandse moeder; een kind van twee werelden. Maar wie is ze nu eigenlijk? Aan het einde van het boek lijkt ze het antwoord gevonden te hebben, maar doordat ze zelf voornamelijk op de achtergrond/oppervlakkig aanwezig is, komt die conclusie niet per se heel overtuigend over. Gelukkig is het cliché waar, dat de reis belangrijker is dan de bestemming, en heb ik echt van dit boek genoten.

Omslag: 5
Plot: 3
Originaliteit: 3.5
Psychologie: 3
Leesplezier: 4
Schrijfstijl: 4
Conclusie: 4 sterren

Yfke Brandhout

Nieuwsgierig? Bekijk het boek hier op Bol.com!