Gebroken in de knop
‘Vogeleiland’ is de allernieuwste
thriller van Gouden Strop-winnares (Daglicht - 2009) Marion Pauw.
‘Vogeleiland’ start met nieuw
leven. Marianne bevalt van een meisje en
de zeearenden lijken een periode vol geluk aan te kondigen. Toch verliest het ‘magische
sprookjesland’ alle magie.
Eerder sloeg het recalcitrante
tienermeisje Marianne de deur van haar thuis achter zich dicht met achterlating
van een niet mis te verstane boodschap: ze haat haar familie. Op Vogeleiland, weg van de bewoonde wereld en
aan de zijde van de oudere Berend lonkte de vrijheid. Maar, het o zo grote verlangen naar vrijheid
resulteert in een realiteit die mijlenver verwijderd blijkt van haar droombeeld.
In Kampen blijven vader, moeder en zus Nicole de zoektocht naar de verdwenen
Marianne onverminderd verderzetten.
‘Vogeleiland’ speelt zoals de naam
laat vermoeden op een eiland bevolkt door allerlei soorten vogels. Het is een idyllische plek waar Berend en
Marianne in harmonie met de natuur hun eigen paradijsje startten. Maar dan is Marianne zwanger. Terugkeren naar de ‘buitenwereld’ betekent
gevangenisstraf voor Berend. En dus
wordt Marianne zijn gevangene.
Berend, Nicole en later Pup geven
hun perspectief op de gebeurtenissen. Aanvankelijk
speelt Marianne de eerste viool en zuigt ze alle aandacht naar zich toe. Het brave zusje Nicole die iedereen wil
‘pleasen’ is een vat vol angsten en onzekerheden en wordt nauwelijks
opgemerkt. Berend is de toevallige
behulpzame passant die een ingrijpende rol zal spelen en de levens van
Marianne, Nicole, Pup en diegenen die van dichtbij betrokken zijn bij de
verdwijningszaak richting zal geven.
Het boek leest als een bevreemdend,
bizar, weerzinwekkend en intriest verhaal.
De primitieve hut, niet meer dan een uitgegraven hol in de grond en het
eiland dat geïsoleerd in het Ketelmeer ligt en waar nooit iemand voet aan wal
zet, creëren een desolate sfeer die enkel wordt verstoord door
vogelgeluiden. De personages leven er op
het ritme van de natuur. Wie niet
opgewassen is tegen de omstandigheden delft het onderspit. Vitaliteit versus apathie; survival of the
fittest in woord, geur en beeld.
‘Vogeleiland’ belicht wat een
vermissing doet met de mensen die het van dichtbij meemaken. Moeder, vader, zus
van de vermiste zijn heel herkenbaar en realistisch uitgewerkt in hun manier
van dealen met het verlies.
Terwijl in de buitenwereld heel wat
actie wordt ondernomen om Marianne te vinden, wordt er op het eiland alles aan
gedaan om haar zo veel als mogelijk uit te wissen. De vermiste verdwijnt nog een keer. Het verlies aan Marianne wordt heel goed in
beeld gebracht al is het afgrijselijk om te lezen. Het leven op het eiland zowel als het leven in
de buitenwereld hebben één gemene deler: een alles overheersend gevoel van
eenzaamheid.
Beelden, geuren en geluiden vullen
elkaar aan. De hoofdstukken zijn kort;
de perspectiefwissels verlopen heel vlot.
Over de opbouw van het plot is goed nagedacht. Nicole vertelt nu vanuit haar Finca la
Soledad in Spanje. Door middel van
flashbacks belicht ze haar leven met Marianne, hoe de gezinsleden omgingen met de
vermissing van de oudste dochter jaren geleden en hoe ze de Nicole is geworden
die ze nu is. De verhaallijn met
Marianne en Berend verloopt chronologisch, maar in het verleden. Later in het plot, komen door een sprong in
de tijd de twee verhaallijnen samen.
‘Vogeleiland’ is geen spannende
actiethriller. Wel groeit gestaag het
gevoel van beklemming en de weerzin voor het personage dat verantwoordelijk is
voor alle gruwel. Het is Marion Pauw gelukt om door te dringen in de psyche van
haar personages: het zijn hun gedachten – of we het er nu mee eens zijn of niet
– en daaruit voortvloeiend, hun acties. Hoewel
ik me vragen stel bij de teloorgang van Marianne (hoeveel en hoe lang kan een
mens verdragen?), Pups acties en reacties in de buitenwereld en haar
ongelofelijke reis – wereldvreemd als ze is raakt ze zomaar van Nederland naar
Spanje! - me verbazen, geloof ik best dat het zomaar echt kan gebeuren dat
iemand voor altijd verdwijnt.
‘Vogeleiland’ is eerder dan een
thriller een roman waarin met aandacht voor de psychologie van de personages een
verdwijningszaak wordt in beeld gebracht in een sfeer die steeds beklemmender
en grimmiger wordt. Marion Pauw laat haar personages helemaal zichzelf zijn en
geeft hen het verhaal in handen. Het
resultaat is een ontluisterend, triest, bizar en bij wijlen weerzinwekkend maar
pakkend boek. Een verfilming waardig!
Anita
4 inktpotjes
Geen opmerkingen:
Een reactie posten