maandag 15 mei 2023

Wodka & Ranja - Yvonne Sonke

 


De 6-jarige Jasmijn en 4-jarige Imke groeien op bij hun aan alcohol verslaafde moeder Ria. Ria probeert het allemaal goed te doen voor haar meisjes, maar de verslaving is vrijwel altijd sterker dan zij. Jasmijn en Imke doen er op hun beurt alles aan om hun moeder met van alles te helpen. Ze doen regelmatig zelf de lakens van hun bed in de wasmachine, doen af en toe boodschappen en gaan zelfstandig naar school. Maar ondanks dat is er regelmatig geen eten in huis, vervuilt het huis steeds verder en gaan ze vaker wel dan niet ongewassen naar bed. Ondanks dat de instanties weten dat het met de meisjes niet goed gaat, wordt er niet ingegrepen. Wanneer de eveneens aan alcohol verslaafde vriend van hun moeder bij hun in huis trekt, gaat het steeds meer bergafwaarts. De liefde van Jasmijn en Imke voor hun moeder is onvoorwaardelijk maar hoe lang kan dit nog goed gaan?

 Dit verhaal van een door alcoholverslaving verscheurd gezin gaat door merg en been. Het verhaal wordt vanuit twee perspectieven verteld: het boek begint met het perspectief van moeder Ria. Het lukt Ria in het begin maar net om alle ballen in de lucht te houden. Naast de alcoholverslaving is Ria ook analfabeet dus brieven van instanties kan ze niet zelfstandig lezen. Gelukkig is er een buurvrouw die haar daar wel bij wil helpen. Maar de verslaving zorgt er ook voor dat ze het vertrouwen van de buurvrouw geregeld schendt.

Na ongeveer 1/3e van het boek wordt er omgeschakeld naar het perspectief van de 6-jarige Jasmijn. Jasmijn probeert alles zo goed en zo kwaad mogelijk door te laten gaan: ze zorgt voor haar zusje Imke, waakt over haar moeder en probeert de buitenwereld te doen geloven dat er helemaal niks aan de hand is. Ze kan niet anders want de vader van de meisjes is uit beeld en hun moeder is hun alles. Ondertussen gaat het met de gezondheid van de meisjes steeds slechter en het wordt moeilijker om dat nog te verhullen.

 De schrijfstijl van het boek is redelijk eenvoudig. Dit past heel goed bij het perspectief van de meisjes. Maar dezelfde manier van tekstopbouw is er ook bij het perspectief van moeder Ria. Aan de ene kant past dit natuurlijk wel bij het analfabetisme. Maar tegelijkertijd zit er soms ook een redenering in die ik daar minder bij vond passen. Ik vond het perspectief van Jasmijn dan ook sterker overkomen dan dat van moeder Ria.

 Hoe hartverscheurend ook, ik werd er soms ook niet helemaal door geraakt. Dit komt niet door het verhaal, dat is indringend genoeg maar waarschijnlijk meer door de wat opsommende manier van schrijven. Je weet ook eigenlijk al dat het maar één kant op kan gaan, en dat is de afgrond in. Wat ik wel mooi vond is dat moeder Ria niet afgeschilderd wordt als de boeman. Ze doet enorm haar best om het voor de meisjes beter te maken, maar zit al zo diep in de verslaving dat dit onmogelijk lukt. Ik miste echter wel nog een stukje achtergrondinformatie over hoe het zo ver heeft kunnen komen. Dat had het verhaal nog completer gemaakt.

 Wat het boek bijzonder maakt is dat het deels autobiografisch is. Yvonne Sonke heeft het verhaal gebaseerd op herinneringen uit haar vroege jeugd. Met dit in gedachten lezende, maakt het boek nog verdrietiger maar realiseer ik me ook dat dit zomaar je buren zou kunnen overkomen, of een klasgenootje van je kinderen.

 Een indringend boek dat ik waardeer met 3 inktpotjes.

 Jolanda

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Zoeken in deze blog

Droom naar de toekomst van Rina Stam

  Droom naar de toekomst is het tot de verbeelding sprekende slotstuk van de spirituele Rode Draad Trilogie   Flora woont alleen in Spanje...