zaterdag 15 januari 2022

De vuurvrouw – Meredith Van O

 

Poppemie


Wie zich de band ‘Pop in Wonderland’ herinnert, herinnert zich vast ook nog zangeres Meredith.  Na enkele non-ficitie boeken te hebben geschreven, beleeft ze met ‘De vuurvrouw’ haar vuurdoop als schrijfster van fictie.  Hoewel, ‘De vuurvrouw’ is deels gebaseerd op waargebeurde feiten.

Hoofdpersonages in ‘De vuurvrouw’ zijn Tatsuo en Maritgen.  Het zijn twee heel verschillende karakters qua herkomst en de manier waarop ze het leven trachten te overleven.  Hun naam, vergezeld van enkele raak gekozen woorden, gaat korte hoofdstukken vooraf.  Om de beurt komen ze in de schijnwerper te staan.  De voortdurende afwisseling maakt alleen al in vorm duidelijk dat ze heel nauw betrokken zijn bij elkaars ontwikkeling. 

Op het eerste gezicht lijken Tatsuo en Maritgen in niks op elkaar.  Tatsuo leidt zijn leven met ijzeren discipline; Maritgens leven is er een van chaos en laveloosheid.  Dan vindt Maritgen een mooi boekje met oosterse cover onder een bank in het park.  Het is het boekje van Tatsuo.  Wat een spotboekje is voor Tatsuo, betekent voor Maritgen misschien een uitweg uit de chaos.  Tatsuo ziet voor de eerste keer zijn ‘vuurvrouw’.  Hallo obsessie!

Vanaf dan beheerst Maritgen Tatsuo’s leven: hij volgt,  observeert, analyseert haar en het leven dat ze leidt.  Hij neemt haar leven via zijn telescoop tot zich, als lag Maritgen onder een vergrootglas.  Het brengt hem uit evenwicht (zijn telescoop valt dan ook letterlijk en hij ook!).  Zij heeft het gevoel dat ze gevolgd wordt.  Zij, op haar beurt, raakt geobsedeerd door Tatsuo’s boekje. En dan ontmoeten ze elkaar eindelijk.

‘De vuurvrouw’ is een bijzonder boek.  Het vertelt een gelaagd verhaal dat twee beschadigde mensen in beeld brengt die struggelen met het leven, elk met hun eigen overlevingsstrategie.  Tatsuo wil alles onder strikte controle hebben.  Maritgen ‘overleeft’ door overvloedig alcoholmisbruik.  Het zwarte gat trekt voortdurend aan haar in een poging om haar neer te halen.  Ze overleeft op liters  wijn, te midden van haar rotzooi en sigarettenpeuken.  Ze heeft de bodem bereikt.  Tatsuo heeft het als zoon van overlevers van de atoombom op Hiroshima heel moeilijk gehad.  Zijn kindertijd en jeugd was een tijd van geweld en misbruik.  De ontmoeting met Maritgen zet alles wat hij heeft opgebouwd op de helling en zijn lichaam verraadt als eerste zijn verlies aan controle.  Zijn obsessie voor Maritgen neemt zijn leven over. 

In ‘De vuurvrouw’ worden dan wel een aantal moorden gepleegd, volgens mij ligt de kern van het verhaal toch in de psychologische uitdieping van de personages en de moeite die ze hebben om het vol te houden in dit leven.  De impact van het verleden op het volwassen leven van beide personages is verwoestend en levensbepalend; er is weinig voor nodig om zorgvuldig opgebouwde controle te verliezen.

Thema’s zoals verwaarlozing, mishandeling, seksueel misbruik zijn sowieso moeilijk te verteren, maar de manier waarop Meredith Van O het onder woorden brengt, raakt diep.  De pijn gevoeld door Tatsuo en Maritgen is voelbaar, hun gevoel van  gekooid te zijn is benauwend.  Regelmatig dissocieert Maritgen;  het geeft zowel haar als de lezer de kans om even afstand te nemen. Het boek in één ruk uitlezen is niet alleen onmogelijk – het is veel te intens, te heftig - , maar het zou het boek ook geen eer aandoen.

Ook al lijkt Maritgen de bodem te hebben bereikt, ze houdt van vertellen.  Haar grote droom is een boek te schrijven, à la Nicci French.  Doch, Fuzzy, met wie ze het boek wil realiseren, verdwijnt zonder een woord.  Ze praat om de geluiden die ze niet wil horen te overstemmen en om leegtes op te vullen. Ze is een echte spraakwaterval!  Maar, woorden komen soms veel te snel ‘als een slang die in zijn eigen staart bijt’.  En Tatsuo aan wie ze honderduit haar verhaal vertelt, luistert niet. Dit is een regelmatig terugkerend probleem: niemand luistert naar Maritgen.  Ofwel verdwijnen ze, vallen ze in slaap of sluiten ze zich af voor wat ze wil vertellen.  Hoe eenzaam!

Meredith Van O neemt het van haar over.  Banale observaties zoals een barst in een muur, leiden tot eenvoudige zinnen die zo vol zijn van betekenis dat ze je even vasthouden en dwingen tot nadenken.  Het boek bevat ontzettend mooie metaforen: de stolp springt er voor mij met stip uit.  Maritgen – of is het de auteur? - proeft vaak de woorden die ze gebruikt: zeggen ze echt wel wat ze op het eerste proeven beloven te zeggen?  Voor Maritgen zijn woorden ‘als een zaklamp’ die licht werpt ‘op een duister pad’.  Tatsuo begrijpt heel veel van wat anderen zeggen niet.  Wat hij hoort zet hij om in heel plastische beelden in een poging om dingen te plaatsen.  Dat levert soms grappige, maar tegelijkertijd pakkende, passages op.

‘De vuurvrouw’ is heftig, intens.  Ze legt twee beschadigde mensen onder een vergrootglas en schrijft een verhaal waarin de beelden omver blazen.  Het gaat over ‘kapot zijn’, weer recht krabbelen, over op zoek zijn naar verbinding.  ‘De vuurvrouw’ is ook en vooral een pleidooi om van jezelf te houden!

Anita

5 inktpotjes

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Zoeken in deze blog

Droom naar de toekomst van Rina Stam

  Droom naar de toekomst is het tot de verbeelding sprekende slotstuk van de spirituele Rode Draad Trilogie   Flora woont alleen in Spanje...