Het schaarse licht – Nino Haratischwili

 

‘Hier staan we, het trio dat ontkomen is, dat de sprong naar het heden heeft gemaakt, wij, de overlevenden, die proberen plaatsvervangend verder te leven voor al diegenen wie dat niet was gegund en die op deze foto’s eeuwig jong zullen blijven.’

 

Vier vriendinnen groeien op in een verscheurd Georgië. Na het uitéénvallen van de Sovjet-Unie lukt het Georgië niet om politiek stabiel te blijven en het machtsvacuüm wat ontstaat geeft ruimte aan criminaliteit en vetes tussen verschillende bendes.

Tegen deze achtergrond proberen de vriendinnen Keto, Nene, Dina en Ira hun weg te zoeken. Hun vriendschap trotseert destructieve liefdes, knellende familiebanden, oplaaiend bendegeweld, oorlog en steeds schaarser wordende voedsel- en energievoorzieningen. Totdat verraad hen toch uitéén drijft.

Jaren later, bij een grote fototentoonstelling van hun inmiddels overleden vriendin Dina, zien de andere drie vriendinnen elkaar terug. De foto’s brengen hun herinneringen terug aan hun jeugd, hun vriendschap en alle dramatische gebeurtenissen die zich toen afgespeeld hebben en nog steeds doorwerken in het heden.

 

Na Haratischwili’s eerdere boeken ‘Het achtste leven’ en ‘De kat en de generaal’ was ik al fan en ik verwachtte eigenlijk niet anders dan dat ik ‘Het schaarse licht’ wederom prachtig zou gaan vinden. En ja hoor, ook bij dit boek werd ik weer helemaal meegenomen in haar fenomenale vertelstijl. Het door geweld en oorlog verscheurde Georgië, de ontwikkeling die de vier vriendinnen samen maar ook zelfstandig doormaken, Haratischwili weet het voor je ogen tot leven te brengen.

Het verhaal is prachtig in elkaar verweven. Aan de hand van de herinneringen die de foto’s op de tentoonstelling bij Keto oproepen, word je als lezer meegevoerd naar de levensverhalen van de vier meisjes, die zich dapper staande proberen te houden. Overal proef je tegelijkertijd de levenshonger én de afmattende en bijna uitzichtloze droefheid die hun omstandigheden met zich meebrengen. Wat mij ook raakte in het verhaal is de nuances die ze aanbrengt in goed en kwaad. Nergens in het boek wordt een oordeel geveld en personages worden niet opgedeeld in extremen maar bewegen zich voortdurend op een spectrum van vele tinten grijs.

 

Net als haar eerdere boeken is dit ook weer een verhaal waar je de tijd voor moet nemen. Elke bladzijde, elke zin is belangrijk en van een bijna niet te evenaren schoonheid. Dat maakt dat het verhaal niet snel leest maar geeft je wel 832 pagina’s lang de tijd om te genieten. Geen enkel detail is er één te veel en geeft je juist het gevoel naast de personages te staan en met hen mee te voelen. Afscheid nemen van de vier meiden viel me aan het einde daarom toch nog zwaar en het verhaal zal nog wel even in mijn hoofd blijven rondzingen.

 

Ik durf nu al te zeggen dat dit boek tot één van mijn favorieten van dit jaar gaat behoren en kan niet anders dan 5 overvolle inktpotjes toebedelen!

 

Jolanda