‘Afstandsmoeders’ is hartverscheurend maar hiernaast is het ook een prachtig voorbeeld van veerkracht.
Christel Don is net moeder geworden als ze
toevallig van een afstandsmoeder haar verhaal hoort. Deze uitleg over het
ongewenst zwanger raken en het afstaan van je kind raakte de journaliste diep
en ze besloot op zoek te gaan naar deze meisjes met een groot geheim.
De Nederlandse geschiedenis kent immers
tussen de jaren 50 en 80 een groot schandaal maar het was blijkbaar normaal in
de tijdsgeest van toen.
Christel Don heeft in ‘Afstandsmoeders’ tien
door merg en been gaande verhalen opgetekend waarbij vooral duidelijk wordt hoe
deze meisjes geen keuze kregen.
Raar maar in deze tijd van hippies en vrije
liefde was het not done om, al was het door verkrachting, ongewenst zwanger te
raken. Deze meisjes waren gevallen vrouwen, stonden bekend als vaak psychisch
labiel en ook de familie dacht meer aan de buitenwereld dan hun eigen kind.
Onder druk van familie of hulporganisaties, vrijwilligers of de Kerk werden ze
gepusht om hun kind te laten adopteren. Volgens velen was het voor het welzijn
van de baby's noodzakelijk om deze te laten opgroeien in een ander gezin.
Tijdens het lezen van de getuigenissen van de
vrouwen die uiteindelijk besloten niet langer te zwijgen moet ik vaak slikken
door de gruwelijkheden of onmenselijke psychische en fysische behandeling die
de meisjes tijdens en ook na hun zwangerschap kregen. Meestal zagen ze zelfs
hun kind niet of werden ze geblinddoekt bij de bevalling.
Vaak onwetend of murw gemaakt kregen ze na
het ondraaglijke verlies van hun kind psychische problemen of durfden ze geen
kinderen meer te krijgen omdat ze toch niet deugden. Als ik de schrijnende
verhalen over hun jeugd lees dan voel ik van in het begin hoe deze meisjes vaak
geen gemakkelijk leven tegemoet gingen.
Elk verhaal maakt me elk op zijn manier ook
kwaad door de man die nooit de schuldige was en de hulp die geen hulp was. De
schaamte, pijn en het verdriet dat deze vrouwen voor de rest van hun leven
meedroegen heeft ongelooflijk diepe wonden geslagen. Verbaasd en verontwaardigd
lees ik dat deze zwangere dames zelfs wanneer er alternatieven waren hiervan
niet op de hoogte waren. Hoe je dwang ook interpreteert, deze ongelukkigen zijn
wel degelijk onder druk gezet. Soms werd hen verteld dat het was om hun kindje
een beter leven te bieden, dan was het weer omdat ze zelf geen goede opvoeder
waren of hun baby geen toekomst had bij hen.
Ieder van hen heeft de vreselijke
gebeurtenissen op zijn manier een plaats gegeven. Soms vonden ze opnieuw geluk,
troost in kunst, het schrijven van gedichten of ze waren ze in staat om te
vergeven.
Er zijn ook afstandsmoeders, die uiteindelijk
jaren later toch nog contact hadden met hun afgestane kind of moeder werden.
Anderen durven zelfs geen nieuwe relatie meer aangaan, hebben
zelfmoordgedachten of hebben hechtingsproblemen.
Christel geeft op het einde van het boek ook
nog mee dat deze vrouwen onder hun eigen naam hun verhaal wilden vertellen.
Ze hoopt, net als een andere afstandsmoeder
die een rechtszaak aangegaan heeft tegen de Staat, dat afstandsmoeders en hun
kinderen in de zomer van 2021 eindelijk de erkenning krijgen die ze verdienen.
Door de eerlijke verhalen van de krachtige durvers wil ze mee het stilzwijgen
doorbreken en aankaarten dat dit systeem bestond. Ze hoopt dat, zoals in
Australië, de feiten erkent worden en de betrokkenen gecompenseerd worden.
Deze pijnlijke verhalen in deze non-fictie
vertrekken vanuit de afstandsmoeders hun blik. Toch kreeg de auteur reacties waardoor
ze maar al te goed begrijpt dat andere personen door de situaties die op grote
schaal en internationaal plaatsvonden ook betrokken waren.
‘Afstandsmoeders’ is een bonte mix van
intrieste maar ook krachtige verhalen die nooit hadden moeten opgetekend worden.
Net zoals journaliste Christel Don heb ik een
diep respect en voel ik bewondering voor de moed, vastberadenheid en aanpak van
deze vaak zeventigjarigen nu.
4 Inktpotjes
Door Fany
Geen opmerkingen:
Een reactie posten