‘Mijn jongens zien surfen was het einde’.
In deze aangrijpende en verbluffende graphic novel brengt AJ Dungo een eerbetoon aan zijn overleden partner en hun liefde voor golfsurfen, een liefde die overeind bleef in woelige tijden. Dungo schetst de schoonheid en de gelaagdheid van hun relatie wanneer ze, nadat er bij haar kanker is vastgesteld, samen de strijd aangaan met de ziekte. Zijn passie voor de golven staat centraal, maar Dungo doorspekt zijn eigen verhaal met de verhalen van de grote surfhelden in dit uniek en waargebeurd relaas dat fascineert en ontroert.
Het combineren van de ontstaansgeschiedenis van het surfen en de verwerking van de dood van een partner lijkt op het eerste gezicht wel heel vreemd. Maar dat is het eigenlijk niet, als je surfen vergelijkt met de pijn in een rouwproces. Ook hier komt het verdriet in golven. ‘In golven’ is hierdoor een bijzondere graphic novel geworden, die meedeint op de golf van introspectieve autobiografische beeldromans.
'Surfen' roept bij het merendeel van de bevolking beelden op van zomer, vrijheid en één zijn met de natuur. Vergeet echter The Beach Boys en hun vrolijke surfgeluid als je deze graphic novel leest. En denk bij de line-up van de surfplanken nu eens niet aan zon en zee, zorgeloos plezier of genieten van golven.
Ontwerper, surfer en stripdebutant AJ Dungo heeft het in het leven niet cadeau gekregen. Hij leerde de perfecte vrouw kennen, maar bijna zo lang als hun relatie duurde, moest de levenslustige Kristen vechten tegen botkanker. Ondanks een amputatie en verbeteringen in haar conditie – momenten waarin ze onder meer weer genoot van het surfen – herviel de jonge vrouw telkens opnieuw, om uiteindelijk kopje onder te gaan.
Als afstudeerproject op zijn kunstschool, werkte Dungo aanvankelijk aan een stripgeschiedenis van het in Hawaï ontstane surfen, met in de hoofdrollen enkele surfhelden. Voornamelijk olympisch zwemkampioen en surflegende Duke Kahanamoku en Tom Blake, die de traditionele Hawaïaanse surfplank tot de lichte en gestroomlijnde perfectie bracht en het surfen democratiseerde, worden belicht. Tijdens de productie nam de ziekte van zijn vriendin de bovenhand en besloot hij de historische hoofdstukken af te wisselen met autobiografische. In fragmenten die zich als golven die aandienen en terugtrekken, ontwikkelen beide verhalen zich naast elkaar. Hierbij krijgt elke verhaallijn zijn eigen steunkleur. Op het einde begin je de parallellen tussen surfen en rouw steeds duidelijker te zien.
Net zoals de oceaan eeuwig en onveranderlijk is, blijft ook de pijn om verlies. Golven verschijnen plots, komen overweldigend aanrollen en breken met groot geweld op de kust. Op die manier komt en gaat ook het verdriet. Het steekt onverwacht de kop op. Je wordt erin ondergedompeld. Maar telkens ebt het ook weer weg. Deze troostende gedachte wil Dungo ons meegeven.
Dungo is niet echt de beste tekenaar ter wereld. Zowel personages als decors komen soms net zo houterig en stijf over als een Hawaïaanse surfplank. In sommige flitsen - bijvoorbeeld als het hoofdpersonage door zijn haar strijkt - voel je echter de kracht van zijn computertekenpen. Zijn composities zijn heel origineel - bijvoorbeeld door te werken met parallelle beelden - en de suggestie van het surfen en de golven zelfs sterk.
In soepele en sierlijke lijnen en sobere tinten blauw en grauw, vertelt Dungo in een rustig kabbelend tempo, een eerlijk verhaal over verlies en verwerking. Zelfs al zegt surfen en de hele cultuur daar omheen je helemaal niets, je kunt je alleen maar onbedwingbaar mee laten voeren in de branding van dit pakkende boek.
5 inktpotjes
Jan Rooms
Geen opmerkingen:
Een reactie posten