Ish Ait Hamou Als je iemand verliest die je niet kan verliezen

Toen ik  de Standaard Boekhandel binnen liep, viel mijn oog meteen op een boekje, waaruit een papiertje stak. Nieuwsgierig als ik ben, trok ik het eruit en las het : “U bent toch ook zot van Te Gek!?” stond erop en het leek te gaan over het in Vlaanderen bespreekbaar maken van psychische problemen. De novelle zelf was tot stand gekomen in samenwerking met dit project. Op dat moment was mijn besluit al genomen : kopen, die hap ! Dankzij een bon, kostte het me slechts € 12,-. Oh ja, voor ik het vergeet : de novelle heet “Als je iemand verliest die je niet kan verliezen” en is van de hand van de inmiddels gereputeerde schrijver Ish Ait Hamou.
In ’t kort : Sheila, een dokter die werkzaam is in een bekend ziekenhuis, wordt getroffen door het noodlot en daarom overgeplaatst naar een klein, eenvoudig ziekenhuis in een klein stadje, waar ze zal moeten vechten om aanvaard te worden. In de trein, op weg naar haar nieuwe leven, ontmoet ze de Palestijnse vluchteling Sulayman Hosseini, waarmee ze aan de praat raakt. Beiden hebben hun demonen, die ze met elkaar delen. Bij het eindstation nemen ze afscheid van elkaar, maar op Sheila’s eerste werkdag wordt voor het eerst in de geschiedenis van het ziekenhuis een man binnengebracht met verschillende messteken en een ingeslagen schedel…en Sheila wil niet dat de geschiedenis zich herhaalt.
Verleden week op televisie hoorde ik nog een dokter nog zeggen : ‘Het verschil tussen god en een dokter ? God redt geen levens !’, een stelling wat in dit boekje (109 pagina’s) vanzelfsprekend een belangrijke rol speelt. Vooral in het gesprek tussen Sulayman en Sheila. Maar er is meer : het egoïsme (‘dat hij sterft waar hij wil, maar niet op onze brancard’), de angst (om een patiënt te verliezen), het wantrouwen jegens Sheila (waarom verhuist iemand van een respectabel ziekenhuis naar dit erbarmelijke gehucht ?). En terwijl alles snel én goed moet gaan, steekt Sheila’s dwangneurose de kop op, iets wat de sfeer in de operatiezaal niet ten goede komt…
Neen, leuk is het allemaal niet, beklijvend daarentegen absoluut. Het is trouwens het tweede boek, samen met “Kaddisj voor een kut” (Dimitri Verhulst), dat ik 2 x na elkaar heb gelezen. Het is als vanzelfsprekend dat ik, met mijn eigen zware psychische problemen en demonen, het boek enigszins anders lees en/of interpreteer dan veel andere lezers. Maar het kan niemand onberoerd laten. Daarvoor staat een mooi plot en geweldige taalvaardigheid van Hamou garant. En één zin, onderstreept (door mezelf) en zowat 10 x gelezen, zal me altijd bijblijven : “Als je tijd geeft aan moeilijk, dan wordt moeilijk gemakkelijk.” Helaas een zin, waaraan Sheila nooit tijd heeft besteed.
Over het hoe en waarom van zowel Sulayman’s als Sheila’s demonen, zwijg ik in alle talen : daarvoor zullen jullie prachtwerk(je) zelf moeten lezen. 
Besluit : “Als je iemand verliest die je niet kan verliezen” is meer dan een aanrader. Het aan mijzelf voorbij gegane ‘Cécile’ komt er dus uiteindelijk toch nog wel ! Knap geschreven, intrigerend en ongetwijfeld 109 pagina’s waarvan er niet één aanwezige niet stemt tot nadenken. En moesten jullie het wat moeilijk hebben met de inhoud, denk dan even terug aan de hogervermelde zin ! Geweldig !!

Paul Smeyers